یکی از بیماری های شایع که به دلیل مشکل در ستون فقرات است ، بیماری دیسک می باشد که به دیسک کمر نیز شناخته شده است. عمدتا دیسک با درد زیادی همراه است و دلایل مختلفی برای بروز آن وجود دارد. در واقع این طور می توان بیان کرد که بین 33 مهره ستون فقرات ، دیسک های اسفنجی قرار دارد که عملکرد درست ستون فقرات به آنها بستگی دارد و به عنوان ضربه گیر عمل می کنند. در صورتی که اختلالی در آنها به وجود آید ، منجر به بیماری دیسک می شود و حرکت را برای فرد ، سخت می کند. در نتیجه ضرورت مراجعه به جراح دیسک فراهم می شود.
دکتر محمد ابراهیم طاهریان ، بهترین جراح آندوسکوپیک دیسک ، به شما در این امر کمک می کند و مشکلات کمر ، گردن و بیماری دیسک را به بهترین شکل ، برطرف می سازد. به بیان دکتر محمد ابراهیم طاهریان، بهترین متخصص ارتوپد در تهران ، بیماری دیسک خصوصا بیماری دیسک کمر از شایع ترین بیماری ها به شمار می رود. از این رو لازم است در صورت بروز علائم آن ، هر چه سریعتر برای درمان آن اقدام نمایید.
اجزای دیسک
به طور کلی دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت اول ، مرکزی یا نوکلئوس می باشد ، که ژله مانند و نرم است. قسمت بعدی ، بخش محیطی یا آنولوس است که بافت سفت و محکم تری دارد. بخش ژله مانند داخلی دیسک یا اصطلاحا بافت موکوس ، همانطور که اشاره شد ، مانند ژله نرم است. لذا در صورتی که هر گونه فشار غیرطبیعی ای به این بافت وارد شود ، می تواند موجب اعمال فشار مضاعفی بر بافت بیرونی شده و در نتیجه ، ریشه های عصبی را تحت فشار قرار دهد. ریشه های عصبی زمانی که تجمع پیدا می کنند ، سبب تشکیل عصبی می شوند که به اندام تحتانی ( مهره های کمری ) یا اندام فوقانی ( مهره های گردنی ) منتهی می شود. توجه داشته باشید که دیسک ، طبیعی بوده و در همه افراد وجود دارد. اما زمانی که دیسک بزرگ شده و به ریشه ها فشار وارد کند ، منجر به ایجاد بیماری دیسک خواهد شد.
انواع دیسک
به طور کلی دیسک چند نوع است. در برخی موارد دیسک یک مقدار برجسته می شود. زمانی که دیسک برجسته شده و به ریشه ها اتصاع یابد سبب بروز علائمی در پاها ، کمر ، دست ، شانه ، گردن و اندام ها می گردد. اما چنانچه دیسک تحت فشار بیش از حد واقع شده باشد ، در نتیجه قسمت ژلی ای مانند بین دیسک ها بر قسمت محیطی فشار آورده و در نتیجه منجر به پاره شدن این قسمت می گردد. پارگی این بخش سبب می شود عصب ، تحت فشار قرار گیرد و این مسئله نیز موجب ایجاد دردهای شدید در لگن ، کمر و اندام های تحتانی می گردد. از این رو از بیماری دیسک ، تحت عنوان دیسک پاره شده یا پارگی دیسک نیز یاد می شود.
در صورت بروز بیماری دیسک ، چه علائمی بروز می دهد؟
بیماری دیسک می تواند در هر قسمت از ستون فقرات اتفاق افتد. اما بخش تحتانی کمر به میزان بیشتری در خطر فتق دیسک قرار دارد. با توجه به محل بروز بیماری و آیا اینکه دیسک به ریشه های عصب ها فشاری وارد می کند یا نه ، علائم متفاوتی نمود پیدا خواهند کرد. عموما علائم بیماری فتق دیسک یک سمت بدن را درگیر می سازند.
-
درد دست یا پا
اگر بیماری دیسک در قسمت پایین کمر رخ داده باشد ، علاوه بر کمر درد به طور معمول در نواحی باسن ، ران و ساق پا به درد دچار می شوید. همچنین امکان دارد درد از مچ پا به پایین نیز احساس شود.
زمانی که بیماری دیسک در مهره های گردنی وقوع می یابد ، بیشترین درد در نواحی کتف و بازوها احساس می شود. امکان دارد این درد به هنگام سرفه یا عطسه به سبب فشار این اعمال ، به قسمت های دیگر نیز منتقل شود. درد بیماری دیسک بسیار نیشدار و سوزناک می باشد.
-
بی حسی یا احساس گزگز
کسانی که به فتق دیسک دچار می شوند ، در ناحیه درگیر بیماری ممکن است بی حسی را تجربه کنند یا اینکه احساسی همچون گزگز یا مور مور شدن به فرد دست بدهد.
-
ضعیف شدن
عضلاتی که تحت تاثیر اعصاب تحت فشار به سبب بیرون زدگی دیسک هستند ، به تدریج تضعیف می شوند. این امر موجب لغزیدن شما به هنگام راه رفتن شده و توانایی شما در گرفتن و حمل اجسام را نیز تضعیف می کند.
این احتمال هم وجود دارد که به بیماری دیسک دچار باشید اما علائمی نمود پیدا نکند. در این شرایط تنها با انجام تصویربرداری پزشکی از نخاع وجود بیماری مشخص می گردد.
علت بروز بیماری دیسک
فتق و بیرون زدگی دیسک مهره های ستون فقرات در اغلب موارد به سبب ساییدگی و فرسودگی ناشی از افزایش سن نمود پیدا می کند که به آن دیسک دژنراتیو می گویند. هر چه سن افراد بالاتر می رود ، از انعطاف پذیری دیسک کاسته می شود و در این شرایط به میزان بیشتری تحت فرسایش یا پارگی قرار می گیرند. گاهی اوقات افراد به هنگام بلند کردن و حمل اجسام سنگین به جای آن که فشار را بر روی عضلات ران و ساق پا تقسیم کنند ، تمام فشار را به عضلات کمر وارد می سازند. همین امر می تواند به مرور منجر به وقوع بیماری دیسک شود. در موارد نادر نیز آسیب های فیزیکی مثل افتادن از جایی ممکن است به فتق دیسک منتهی شود.
عوامل موثر در تشدید دیسک
برخی از عوامل ، ریسک وقوع بیماری را افزایش می دهند و یا در صورت وجود بیماری ، آن را تشدید می کنند. این عوامل شامل موارد زیر می باشند:
- اضافه وزن زیاد
- نوع شغلی که فرد به آن مشغول است
- ژنتیک
- سیگار و استعمال دخانیات
- نشستن زیاد و مداوم
توضیحات دکتر محمد ابراهیم طاهریان متخصص ارتوپد ، درباره درمان دیسک
تشخیص بیماری دیسک
در صورتی که پزشک متخصص ارتوپد پس از معاینه بیمار ، مشکوک به وجود بیماری دیسک شد ، جهت تشخیص قطعی بیماری درخواست نوار عصب و ام آر آی صادر می نماید. لازم به ذکر است که در نوار عصب ، درگیری ریشه های عصبی معلوم می شود و در ام آر آی نیز ، فشاری که روی ریشه های عصب هست مشخص خواهد شد. با معاینه بالینی و این دو آزمایش ، جراح تشخیص خواهد داد که بیمار در چه مرحله ای است و آیا برای درمان ، نیازمند درمان طبی است یا درمان جراحی. بنابراین ، پس از بروز علائم و تشخیص این بیماری ، لازم است در سریعترین زمان ، راه های درمان آن پیش گرفته شود.
درمان بیماری دیسک
زمانی که دیسک برجسته و پاره شود یا روی ریشه های عصب فشار وارد کند ، چنانچه در ناحیه کمر باشد ، سبب ایجاد درد روی کمر ، لگن و اندام تحتانی می شود. در صورتی که این علائم در ناحیه گردن باشد ، علائمی بر روی گردن ، شانه و دست ها به دنبال خواهد داشت. بنابراین دیسکی نیازمند درمان خواهد بود که با علائم همراه باشد.
اکثر دیسک ها نیاز به درمان جراحی ندارند. به عنوان مثال دیسک هایی که صرفا برجسته شده و پاره نشده اند و برجستگی شان زیاد نیست ، در عمده موارد با درمان طبی ، استراحت ، فیزیوتراپی ، توانبخشی و آب درمانی می توان فشار را از روی ریشه های عصبی برداشته و درد اندام را برطرف نمود. به دنبال آن شرایط بیمار را به قبل از ابتلا به این بیماری بازگرداند و بیمار بهبودی کامل پیدا می کند.
چنانچه درمان متناسب برای بیمار ، درمان طبی باشد ، موارد فوق صورت گرفته و در اکثر موارد این درمان ها بر روی بیمار پاسخگو خواهند بود. البته طول درمان ، بسته به شرایط بیمار متفاوت می باشد. تا جایی که برخی بیماران در عرض چند هفته و برخی دیگر ، طی چند ماه به درمان طبی جواب می دهند. در صورتی که بیمار به درمان های طبی پاسخگو نباشد ، نیاز به درمان جراحی خواهد داشت و باید تحت جراحی دیسک قرار گیرد.
لازم به ذکر است که تشخیص این مسئله در صلاحیت جراح ستون فقرات می باشد. دکتر محمد ابراهیم طاهریان ، جراح اندام و ستون فقرات و جراح آندوسکوپی دیسک ، از برترین جراحان ارتوپد تهران می باشند که شما عزیزان می توانید با مراجعه به مطب ایشان از دردهای مزمن دیسک رهایی یابید و بهترین نتیجه را در این زمینه دریافت نمایید.
