مقالات

سندرم تونل کارپال + علت و نحوه درمان + دکتر محمد ابراهیم طاهریان

زمان مطالعه: 10 دقیقه

این سندرم بر اثر فشار وارد شده در عصب میانی دست به وجود می آید. تونل های کارپال، در واقع یک گذرگاه ظریف بوده، که با استخوان و رباط ها در کف دست احاطه شده اند. به هنگام وارد شدن فشار به این عصب می تواند، سبب بروز گز گز، بی حسی و ضعف در بازو، دست و در نتیجه سندرم تونل کارپال شوند. در ادامه مطالب دکتر محمد ابراهیم طاهریان ، بهترین متخصص ارتوپد تهران ، این بیماری را با بیانی ساده و قابل درک توضیح داده اند.

علت ایجاد سندرم کارپال چیست؟

این تونل یک مسیر استخوانی با رباط های ظریف در کف دست ها است. عصب میانی که در به وجود آمدن عوارض این سندرم تاثیر گذار بوده، در کانال کارپال قرار گرفته و باعث وارد شدن فشار به عصب میانی می شود. عوامل دیگری مانند التهاب، تورم و تحریکات دیگر می تواند، در باریک شدن تونل و فشار به عصب های میانی تاثیر گذار باشد.

عوامل موثر در بروز بیماری

  1. عوامل بسیاری باعث شده تا این سندرم در میان بسیاری از افراد شایع شود.
  2. در صورت وجود تومور در بیماران
  3. به هنگام در رفتگی مچ دست ها
  4. وجود تاندونیت در افراد مبتلا به روماتیسم
  5. در مواقع ضخیم تر شدن عصب های گره ای
  6. تغییر شکل استخوان دست بعد از شکستگی
  7. این اختلال می تواند به صورت ژنتیکی و وراثتی به افراد انتقال پیدا کند.
  8. تغییرات هورمونی در مادران باردار می تواند، باعث به وجود آمدن سندرم تونل کارپال می شود.
  9. افرادی با عدم سلامت کافی و وجود بیماری های، دیابت، آرتریت، روماتید و تیروئید بیشتر در معرض سندرم قرار خواهند گرفت.
  10. انجام حرکاتی نادرست در طولانی مدت، در آسیب به تاندون و در نتیجه فشار به اعصاب میانی موثر است.
  11. در صورت انجام کار زیاد با دست ها، تاندون ها تحریک شده و باعث افزایش فشار بر اعصاب دست ها می شود.

علائم سندرم تونل کارپال چیست؟

  • لرزش در دست
  • کاهش قدرت دست ها
  • عدم حرکت دادن طبیعی دست
  • عدم وجود ثبات در انگشتان دست
  • بروز مشکل در حرکت دادن انگشتان
  • احساس وجود ضربان و تورم در انگشتان
  • وجود دردی بالا رونده در ساعد و شانه ها
  • احساس درد و گز گز، در تمامی انگشتان و یا یک انگشت
  • وجود بی حسی در شب از شایع ترین علائم این سندرم در بسیاری از افراد می باشد.

چگونه از سندرم تونل کارپال پیشگیری کنیم؟

کم تر کار کنید : در تمامی طول روز برای انجام هر کاری حتما به دست ها و نیروی وارد شده به آن ها توجه داشته باشید. کم تر کار کنید، و تمامی کارهای خود را به صورت ملایم و با دقت به دست هایتان و استراحت کافی انجام دهید.

استراحت کنید : در هنگام کار چند دقیقه به دست هایتان استراحت دهید، و آن ها را خم و راست کرده و ورزش دهید.

حرکات کششی: با بکارگیری از حرکات کششی در میان کار می توان از بروز بیماری و کاهش علائم سندرم استفاده کرد. همچنین از یک توپ نرم استفاده کرده و آن را محکم بفشارید و رها کنید. کف دست هایتان را به یکدیگر بچسبانید و انگشتان خود را از هم باز کنید. بازوی اسیب دیده را به سمت جلو کشیده و با استفاده از دست مخالف نوک انگشتان را به خوبی بکشید.

پزشک چگونه سندرم تونل کارپال را تشخیص می دهد؟

بررسی فیزیکی : بهترین متخصص ارتوپدی تهران با بررسی های فیزیکی، مچ دست افراد، آرنج ها، شانه و گردن و عوامل نشان دهنده آسیب به عصب را بررسی می کند. وجود هر گونه التهاب و دفورمیگی از علائم آسیب به عصب می باشد، که پزشک آن را تشخیص می دهد.

نوارهای الکترود : دکتر ارتوپد مربوطه الکترودهایی را در ناحیه ای از پوست متصل می کند، با توجه به برقراری نیروی الکتریکی ضعیف عصب دست را تحریک کرده، آسیب و فشار وارد شده به عصب نشان دهنده کاهش انتقال پیام های عصبی می باشد. می توان از اطلاعات درج شده به صورت تصویربرداری رزونانس مغناطیسی در روند درمانی سندرم تونل کارپال از آن استفاده کرد.

تصویربرداری : با استفاده از اشعه ایکس، وجود شکستگی استخوان، بیماری را تشخیص داده و با  اولتراسوند می توان ساختار بهم خورده عصب میانی را به طور کامل بررسی نمود.

تست نشانه تینل : متخصص ابتدا با یک چکش رفلکس پزشکی ، روی اعصاب میانی مچ ضربه های آرامی را وارد می کند. اگر انگشتان شما گزگز کنند و یا احساس شوک الکتریکی به آن ها دست دهد ، تست مثبت است و ممکن است به سندرم تونل کارپال مبتلا شده باشید.

مانور فالن : این رویکرد ، با نام تست رفلکس مچ دست نیز شناخته می شود. در این پروسه پزشک از بیمار می خواهد تا پشت دست های خود را ، زمانی که انگشت ها به سمت پایین اشاره می کنند به یکدیگر فشار دهید. باید به مدت یک تا دو دقیقه در این حالت باقی بمانید ؛ در صورتی که در انگشتان احساس گزگز یا بی حسی داشتید به این سندرم مبتلا شده اید.

تست تمایز دو نقطه : زمانی که دو شی متفاوت پوست فرد را لمس می کنند ؛ باید تمایز میان آن ها را تشخیص دهد. ممکن است جراح از ابزاری به نام 2-point disk-criminator استفاده می کند. این ابزار یک صفحه کوچک و هشت ضلعی است که چنگک هایی سوزن مانند از هر طرف ان بیرون زده اند.

ممکن است پزشک این تست را چند بار روی هر انگشت به انجام رساند. ایشان کار خود را با دو نقطه نزدیک به هم شروع می کند و تا جایی آن ها را به یکدیگر نزدیک می کند که بیمار ، تنها یک نقطه را احساس کند. انجام این تست به پزشک کمک می کند تا عملکرد اعصاب و فشار روی آن را بررسی کند. این دو مورد ، دو تا از مهم ترین عوامل در بروز سندرم تونل کارپال هستند.

گاهی ممکن است علاوه بر تست های بالا ، آزمایشاتی مثل آزمایش خون نیز تجویز شود تا پزشک از عدم وجود بیماری هایی مثل دیابت که ممکن است به عصب آسیب بزنند نیز مطمئن شود

چه کسانی بیشتر به سندرم کارپال دچار می شوند؟

کارپال در زنان سه برابر بیشتر از مردان است. افرادی دارای مشاغلی مانند، مونتاژ و آرایشگران، نوازندگان و ورزشکاران، افرادی که با سرعت با کامپیوتر کار می کنند و غیره بیشترین مبتلایان به سندرم تونل کارپال هستند.

روش های درمان سندرم کارپال

فیزیوتراپی

در روش درمان به همراه فیزیوتراپی، با استفاده از لیزر و سوزن می توان در کاهش مشکلات به بیمار کمک کند. همچنین با بکارگیری از روش های مخصوص فیزیوتراپی برای قسمت های مختلف، باعث افزایش قدرت و انعطاف پذیری دست ها می شود.

غیر جراحی

ابتدا بهتر است از روش های درمانی بدون جراحی برای بهبود جزئی بهره ببرید.

  • استراحت کافی دادن به دست ها.
  • می توان از کورتون و داروهای ضد التهابی استفاده کرد.
  • قرار دادن یخ می تواند از افزایش تورم در تونل جلوگیری کند.
  • زمانی که در هر قسمت احساس درد کردید، آن را ماساژ، این کار باعث کاهش درد و گز گز شدن دست ها می شود.
  • از داروهای موثر در تسکین درد و التهابات سندرم تونل کارپال استفاده کنید.
  • دست های خود را با آتل بسته، تا از هرگونه فعالیت خمیدگی به هنگام خوابیدن جلوگیری شود.
  • علائم در موارد ثابت بودن مچ دست در حالت نادرست بروز می دهد، پس به دست های خود توجه کنید و از قرار گرفتن در یک حالت و انجام مکرر یک کار خودداری کنید.

دیگر درمان های غیر جراحی برای سندرم تونل کارپال

در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه خود تشخیص داده شود ، می توان با استفاده از متدهایی آن را بهبود بخشید. برخی از این روش ها شامل موارد زیر می شوند:

  • استفاده از مچ بند : بستن مچ بند حین خواب می تواند به بهبود علائمی مثل گزگز و بی حسی که در شب رخ می دهند ، کمک شایانی کند. اما توجه داشته باشید حتی زمانی که تنها شب ها از آن استفاده کنید ، در طول روز نیز از نشانه های این سندرم رهایی می یابید. در صورتی که بیمار باردار باشد ، این وسیله کمک بسیاری به او خواهد کرد ، زیرا نیازی به استفاده از داروی خاصی نیست.
  • داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDS) : این دسته از داروها (مثل ایبوپروفن ، ادویل و غیره) می توانند به کاهش درد سندرم تونل کارپال در کوتاه مدت کمک بسیاری کنند. البته هنوز ثابت نشده است که این داروها در درمان خود این بیماری تاثیری داشته باشند.
  • کورتیکواستروئیدها : امکان ئدارد پزشک برای کاهش درد ، کورتیکواستروئیدی مثل کورتیزون را به تونل کارپال تزریق نماید. گاهی این رویه با راهنمایی (گاید) سونوگرافی انجام می شود تا سوزن درست به مکان مورد نظر برسد.

کورتیکواستروئیدها تورم و التهاب را کاهش می دهند و در همین راستا فشار روی اعصاب میانی را بر می دارند. کورتیکواستروئیدهای خوراکی به اندازه تزریق کردن آن ها تاثیر گذار نمی باشند.

درمان با جراحی

جراحی سندرم تونل کارپال به میزان بی حسی، درد و شدت علائم بیماران مرتبط است. برای جراحی تونل کارپال از دو روش آندوسکوپی و باز استفاده می شود.

  • جراحی به روش باز: در این روش ناحیه کوچکی از کف دست توسط بهترین راح ارتوپد تهران برش داده شده، و با بررسی دقیق اندازه تونل را افزایش می دهد، فشار را از عصب های میانی کم کرده و در نتیجه آن را کنترل می کند.
  • جراحی به روش آندوسکوپی: با انجام یک یا دو برش کوچک بر روی دست توسط آندوسکوپی تمامی قسمت ها را بررسی کرده و مشکل موجود را بر طرف می کند.

در طول دوره نقاهت عمل ، بافت های رباط به آرامی ترمیم پیدا کرده و به هم متصل می شوند. این امر باعث می شود که عصب ها جای بیشتری داشته و دیگر تحت فشار نباشند. بهبود یافتن بخش های داخلی مچ عموما چند ماه طول می کشد ، اما پوست تنها در چند هفته بهبود می یابد.

اقدامات لازم بعد از جراحی سندرم تونل کارپال

  • حتما تا چند هفته از آتل استفاده کنید.
  • بیمار می تواند به ارامی فعالیت های کوتاه و بدون فشار به دست را انجام دهد.
  • بعد از جراحی در ناحیه برش داده شده درد و سفتی دست وجود دارد و به مرور رفع خواهد شد.
  • توصیه می شود بعد از عمل بیمار دست خود را مرتبا تکان دهد، تا از میزان تورم های موجود کاسته شود.
  • ایا جراحی تونل کارپال عوارض دارد؟
  • شایع ترین عوارض موجود در جراحی سندرم تونل کارپال، خونریزی و عفونت و بروز التهاب و آسیب به عصب های دست می باشد.

دوره نقاهت در سندرم کارپال چگونه است؟

بعد از گذراندن دوره نقاهت افراد می توانند پس از گذشت سه الی چهار گفته بارهای نسبتا سنگین را بردارند. همچنین بعد از گذشته شش الی هفت هفته به زندگی عادی خود برگشته و کار های روزمره خود را می توانند آغاز کنند.

عوامل پر خطر در بروز سندرم تونل کارپال

آناتومیک : بروز هر نوع شکستگی و یا در رفتگی در مچ دست می تواند، باعث وارد شدن فشار به عصب های میانی کانال کارپال می شود.

جنسیت : همانطور که اشاره شد بروز این سندرم در میان بانوان شایع است. تونل کارپال در بانوان عموما باریک تر از آقایان است.

بیماری و اسیب به عصب : بیماری های عصبی، دیابت و غیره با آسیب به عصب ها می تواند، باعث بروز سندرم کارپال در دست ها شود.

داروها: استفاده از داروی آناستروزول که برای درمان سرطان سینه بوده بسیار در بروز سندرم تونل کارپال موثر است.

افزایش وزن : با بالا رفتن وزن افراد، علاوه بر مشکلات تنگی کانال باعث بروز بیماری های دیگری نیز خواهد شد.

شرایط خاص پزشکی : بیماران ممکن است دچار اختلالات یائسگی، تیروئید، نارسایی قلب و کلیه و غیره شوند. در این افراد احتمال وجود سندرم کارپال بیشتر است.

حرکاتی برای درمان سندرم تونل کارپال در خانه

در این قسمت از مطلب به توصیه دکتر محمد ابراهیم طاهریان بهترین متخصص ارتوپد تهران ، سه حرکت ساده را که هر زمانی می توانید انجام دهید را برای شما توضیح داده ایم. این ورزش ها نیازی به تجهیزات خاصی ندارند و می توانید آن ها را پشت میز ، زمانی که در صف ایستاده اید و یا هر زمان دیگری به انجام برسانید.

  • حرکت اول ، کش دادن انگشتان است. ابتدا نوک انگشتان هر دو دست را بهم بچسبانید و دست ها به سمت پایین بگیرید ، طوری که انگشتان به زمین اشاره کنند. سپس تا جایی که می توانید انگشت ها را از هم دور کنید و همزمان ، سعی کنید کف دست ها را بهم بچسبانید. این امر فاشیای کف دست ، ساختارهای تونل کارپال و عصب میانی ( عصبی که در این بیماری دچار التهاب می شود ) را کش می دهد.

  • حرکت بعدی تکان دادن دست ها می باشد. انجام این امر به سادگی نام آن می باشد ، درست مثل زمانی که بعد از شستن دست ها آن ها را خشک می کنید ، آن را در هوا تکان دهید. هر ساعت یک یا دو دقیقه این حرکت را انجام دهید تا عضلات خم کننده دست ها و عصب میانی منقبض نشوند. توجه داشته باشید که می توانید این کار را حتی بعد از شستن دست ها نیز انجام دهید!

  • خم کردن مچ ، مورد بعدی می باشد که در درمان سندرم تونل کارپال تاثیر بسزایی دارد. ابتدا دست را جلوی خود دراز کنید ، به طوری که کف دست رو به بالا باشد. سپس مچ را به سمت عقب خم کنید تا انگشت ها به سمت زمین اشاره نمایند. با دست دیگر ، به آرامی کف دست را عقب تر بکشید تا جایی که کشیده شدن عضلات آن را احساس کنید. این حالت را حدود پانزده تا سی ثانیه نگه دارید و دو تا چهار بار آن را تکرار کنید.

حرکات کشسانی بخش مهمی از یک روتین ورزشی هستند. نیازی نیست که این حرکت ها را به موارد در این لیست محدود نمایید ، هر بخشی از بدن شما می تواند از گردش خون ، حرکات و انعطاف پذیری افزایش یافته نفع ببرد.

سوالات متداول

  • آیا مواد غذایی در سندرم تونل کارپال تاثیرگذار است؟

بله، رژیم غذایی یکی از عوامل موثر در کنترل این سندرم می باشد. استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین های Bو B6 و منیزیم بسیار مفید و موثر خواهد بود.

  • چه دارویی می تواند درمان سندرم تونل کارپال را کنترل کند؟

در صورتی که بیمار دارای علائم بسیار شدیدی باشد، پزشک کورتیکو استروئید را به صورت تزریقی تجویز می کند. این دارو التهابات اطراف عصب را کاهش و تسکین می دهد. البته بهتر است بدانید در برخی موارد متخصص ارتوپد خوب تهران از لیدوکائین و یا دیورتیک برای درمان استفاده خواهد کرد.

  • آیا یوگا در درمان سندرم تونل کارپال موثر است؟

شواهد نشان می دهند انجام یوگا در قدرتمند شدن دست و کاهش درد بسیار موثراند. افرادی که به جای آتل از تمرینات یوگا بهره می برند علائم کمتری خواهند داشت.

  • برای پیشگیری از این بیماری به هنگام کار با کامپیوتر چه کنیم؟

  • تمامی وسایل مورد نیازتان را در نزدیکی خود قرار دهید.
  • مچ دستتان را صاف نگه داشته و خم نکنید.
  • اگر از پد های مچ دست استفاده می کنید، هرگز هنگام تایپ به آن فشار وارد نکنید.
  • آرنج ها را در کنار نگه ندارید، مچ دست هایتان را در جلو قرار داده تا ارتفاع لازم برای کار با کیبورد تنظیم شود.