پیچ خوردگی مچ پا در هنگام آسیب دیدگی رشته های سخت ( رباط ها)، به وجود می آید. رباط های مچ پا از بافت های بسیاری تشکیل شده اند، که می توانند استخوان های دیگر را به مفاصل های دیگر متصل کنند. تمامی این رشته ها در یک دامنه محدود حرکتی قرار دارند ؛ اگر در برخی موارد از این دامنه خارج گردند ، پیچ خوردگی پا برای فرد رخ می دهد. برای درمان و معاینه فرد بایستی به بهترین متخصص ارتوپد در تهران ، همچون دکتر محمد ابراهیم طاهریان رجوع نماید.
پیچ خوردگی مچ پا چه علائمی دارد؟
- بروز کبودی بر روی پا
- درشواری در هنگام حرکت
- بروز دردی شدید در مچ پا
- سفت شدن مفصل های مچ پا
- ورم پا به علت جمع شدن مایع در میان بافت های مچ پا
عوامل موثر در پیچ خوردگی مچ پا :
- ضعف در مچ پا
- چرخش های ناگهانی
- وارد شدن ضربه ای شدید
- درست قرار ندادن پا ها بر روی زمین
- بالا پایین رفتن از پله ها به صورت مکرر
- انجام فعالیت های ورزشی در سطوح ناهموار
- آسیب اورژن ( آسیب به هنگام چرخش سریع مچ پا به سمت خارج)
- آسیب اینورژن ( آسیب به هنگام چرخش های ناگهانی مچ پا به سمت داخل)
- قرار گرفت پا بر روی پای فردی دیگر در هنگام انجام فعالیت های ورزشی
اقدامات فوری بعد از پیچ خوردگی مچ پا:
هرگز مچ پای آسیب دیده را تکان ندهید. مچ پا را بالاتر از قلب خود نگه دارید و با استفاده از یک آتل از مفصل آسیب دیده مراقبت کنید. حرکت کردن به کمک عصا می تواند در درمان پیچ خوردگی بسیار موثر باشد. بعد از پیچ خوردگی مچ پا از یخ استفاده کنید. یخ درد به وجود آمده در مچ پا را تسکین داده و سبب کاهش ورم و همچنین قرمزی می شود.( دقت داشته باشید که یخ را به صورت مستقیم بر روی ناحیه آسیب دیده قرار ندهید، آن را توسط یک حوله بپوشانید) استفاده از نوار های الاستیک (این نوار ها مفاصل پا را بی حرکت نگه می دارند).
عوارض پیچ خوردگی در مچ پا چیست؟
- ناتوانی دلتویید
- عدم وجود ثبات درعملکرد مچ پا
- افزایش احتمال پیچ خوردگی مجدد مچ پا
- آسیب دیدگی برجستگی استخوان تالوس مچ پا
- شکستگی های استخوان نازک نی (فیبولا) و درشت نی ( تی بیا)
انواع پیچ خوردگی مچ پا
پیچ خوردی نوع درجه یک : در این نوع از آسیب دیدگی ، رباط پا کشیده می شود. علائم آن درد به همراه ورم مچ پا است.
پیچ خوردگی نوع درجه دوم : در این مواقع ، پیچ خوردگی در اثر پارگی های جزئی یا شدید رشته های سخت یا همان رباط نمود پیدا می کند. این نوع از پیچ خوردگی به علت خونریزی زیر پوستی، ورم و کبودی بسیاری مشاهده می شود.
پیچ خوردگی نوع درجه سوم : با پاره شدن کامل رباط های پا، پیچ خوردگی درجه سه اتفاق می افتد. در این موارد راه رفتن غیر ممکن و همراه با درد بسیاری خواهد بود.
چه زمانی به متخصص مراجعه کنیم؟
زمانی که با علائم زیر مواجه شدید ، بهتر است به یک متخصص ارتوپد خوب در تهران مراجعه کنید.
- افزایش ورم پا
- بی حس شدن انگشتان
- عدم امکان راه رفت با مچ پا
- وجود درد های شدید و پی در پی
- عدم بهبود پس از گذشت 5 الی 7 روز
- بروز ورم در قسمت زیر زانو و یا عضلات ساق پا
علت مراجعه به پزشک چیست؟
به چند علت باید حتما در مواقع پیچ خوردگی مچ پا به یک متخصص مراجعه کنید. در صورت عدم توجه به پیچ خوردگی پا، ممکن است دچار دردهای مزمن، خالی شدن مچ پا و غیره شوید. اگر به پیچ خوردگی توجه نکنید، سبب بروز مشکلاتی دیگر از جمله شکستگی شدید استخوان خواهد شد. همچنین ممکن است با پیچ خوردگی، آسیبی جدیدی تر بر پا وارد شود اما بیمار متوجه این آسیب نشود. در هنگام مراجعه دیر هنگام به پزشک، امکان بهبود پیدا کردن مچ پا کاهش خواهد یافت.
چگونه می توان پیچ خوردن مچ پا را تشخیص داد؟
متخصص با بررسی مچ پا، حرکت دادن پا و همچنین بررسی دامنه ی حرکتی مچ پای افراد می تواند تشخیص دهد کدام یک از رباط ها پاره شده اند. در برخی موارد دکتر نسبت به شکستگی و یا پارگی رباط ها مشکوک می باشد. به همین علت از بیمار می خواهد تصویر دقیق تری از مچ پای خود تهیه کند. عکس گرفته شده از مچ پا توسط دستگاهای MRI انجام شده و می تواند در تشخیص پیچ خوردگی مچ پا به پزشک کمک بسیاری کند.
روش های درمان پیچ خوردگی مچ پا
فیزیوتراپی
ابتدا پزشک پس از ارزیابی و بررسی مچ پا در ( ناحیه ای از مچ پا که آسیب دیده است، دامنه حرکتی، ورم مفصل پا، بررسی تعادل و غیره) برنامه ورزشی مناسب جهت بهبود مچ پا به بیمار می دهد. از جمله این ورزش ها می توان به، تمرینات موثر مربوط به دامنه حرکتی، ورزش ایزومتریک، تمرینات مقاومتی، تمرین هایی جهت بهبود ایجاد تعادل، تمرینات پلیومتریک و غیره نیز اشاره کرد.
درمان با دارو
به علت وجود درد و التهاب، بسیاری از پزشکان به افراد دچار به پیچ خوردگی مچ پا، دارو های ضد التهاب و همچنین داروهای غیر استروئیدی را تجویز می کنند.
جراحی
بسیار کم پیش می آید که برای آسیب های وارد شده به مچ پا جراحی انجام شود. اما اگر آسیب دیدگی با داروهای تجویز شده پزشک، استراحت و حتی تمرینات فیزوتراپی بهبود نیابد، پزشک جراحی مچ پا به منظور ترمیم رباط های آسیب دیده و درمان پیچ خوردگی مچ پا را توصیه می کند.
جراحی آرتروسکوپی
در این نوع از جراحی، جراح تمامی قسمت های مفصل را بررسی می کند. تا اتصالات غضروف و یا استخوان ضعیف، وجود نداشته باشد و در صورت بودن مشکل آن را رفع کند.
بازسازی رباط های آسیب دیده
هنگام ترمیم رباط پس از پیچ خوردگی مچ پا، ممکن است پزشک رشته های پاره شده را توسط بخیه ترمیم کند. و با استفاده از رباط های اطراف پا برای ترمیم رباط های اسیب دیده استفاده کند.
چگونه می توان از پیچ خوردگی پا جلوگیری کرد؟
- استفاده از کفش های محکم و با کیفیت
- انجام برخی تمرینات موثر در تقویت مچ پا
- استفاده از مچ بند و محکم نگه داشتن مچ پا ها
- گرم کردن بدن قبل از شروع تمرینات ورزشی
- خودداری از پوشیدن کفش هایی با پاشنه های بلند
- در هنگام احساس خستگی زیاد ، به مچ پا استراحت دهیم
- توجه به سطوح هایی که، بر روی آن ها قدم میزنیم و یا ورزش می کنیم
مدت زمان بهبود پیچ خوردگی مچ پا چقدر است؟
تمامی عوامل در بهبود و زمان بهبود مچ پا، به آسیب وارد شده و شدت آن بستگی دارد. بیشتر آسیب ها خفیف و جزئی هستند و یا استفاده از روش هایی مانند استراحت، گذاشتن یخ عدم تکان داد و بالا نگه داشتن مچ پا می تواند در بهبود یافتن آن کمک کند. در این مواقع ممکن است از یک هفته الی پنج هفته روند درمان طول بکشید.در پیچ خوردگی های شدیدتر بهبود و برگشت به شرایط عادی دشوار و طولانی خواهد بود حتی ممکن است ماه ها طول بکشد.
آیا پیچ خوردگی مچ پا همراه با درد است؟
از جمله مشکلاتی که در هنگام پیچ خوردگی پا، برای بیمار به وجود می آید می توانیم درد، ورم و کبودی را در نظر بگیریم. درد به وجود آمده ، در هنگام لمس آن ناحیه بسیار شدت پیدا می کند. و همچنین در مواقع اعمال فشار و قرار دادن جسمی با وزن بسیار زیاد، افزایش پیدا خواهد کرد. برای کاهش درد بهتر است به آن استراحت دهید، از تکان دادن مچ پا خودداری کنید، با قرار دادن یخ در قسمت آسیب دیده تورم و التهابات موجود را کاهش دهید.
بهترین ورزش برای پیچ خوردگی مچ پا
ورزش‌هایی که به تقویت مچ پا کمک می‌کنند و در عین حال از خطر پیچ خوردگی آن می کاهند عبارتند از:
- تمرینات تعادلی و استحکام مچ پا: این مورد شامل انجام تمریناتی مانند ایستادن بر یک پا و حرکات تعادلی با توپ می شود.
- ورزش‌هایی مانند فوتبال و بسکتبال: این ورزش‌ها که شامل حرکات پویا و چرخشی هستند، به تقویت عضلات مچ پا کمک می‌کنند.
- پیاده‌روی و دویدن: این ورزش‌ها علاوه بر تقویت عضلات مچ پا، باعث افزایش استقامت و انعطاف پذیری آنها می‌شوند.
- تمرینات استحکام عضلات مچ پا: مانند انجام تمرینات با استفاده از بندهای لاستیکی یا وزنه‌ها.
قبل از شروع هر برنامه ورزشی، بهتر است با یک پزشک یا مربی ورزشی مشورت کنید تا برنامه‌ای مناسب برای شما تعیین شود و اطمینان حاصل کنید که ورزش‌ها به درستی انجام می‌شوند تا از آسیب دیدگی جلوگیری شود.
بهترین پماد برای پیچ خوردگی مچ پا
قبل از استفاده از هر نوع پماد یا کرم، نظر یک پزشک را جویا شوید، زیرا در برخی موارد استفاده از برخی محصولات ممکن است موجب تشدید وضعیت شود یا به جای کمک، آسیب بیشتری به مچ پا وارد کند.
اما به طور کلی، برخی از پمادها و کرم‌های مورد استفاده برای کمک به درمان پیچ خوردگی مچ پا عبارتند از:
- پمادها و ژل‌های ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا دیکلوفناک: این پمادها می‌توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
- پمادها و ژل‌های حاوی عصاره آلوئه‌ورا: این پمادها نیز روی کاهش درد والتهاب تاثیر مثبتی دارند.
- پمادها و کرم‌های حاوی گلوکزامین و کندروئیتین: این مواد ممکن است به بازسازی بافت‌های آسیب دیده کمک کنند.
همچنین، برای بهبودی هرچه بهتر و کاهش خطرات احتمالی، بهتر است به یک پزشک متخصص یا متخصص فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا نوع و میزان استفاده از هر گونه پماد یا کرم را مشخص کنند.
سوالات متداول
مچ پای پیچ خورده تا چه زمانی متورم می ماند؟
تورم به صورت عادی ، بلافاصله رخ نمی دهد و ممکن است تا بروز آن چند ساعت طول بکشد. در صورتی که پیچ خوردگی مچ ما خفیف تا متوسط باشد ، امکان دارد این ورم تا چهل و هشت ساعت با شما همراه باشد. تورم پیچ خوردگی شدید مدت بیشتری با بیمار همراه است و تا زمانی که رباط پاره شده درمان نشود ، از بین نمی رود.
می توان با مچ پایی که دچار پیچ خوردگی شده راه رفت؟
پزشک پیشنهاد می کند هنگام راه رفتن از عصا یا کفش مخصوص ، بریس و اسپلینت استفاده کنید تا وزن بدن روی مچ پا قرار نگیرد. این کار همچنین از مچ پا محافظت کرده و به آن استحکام می دهد. وارد کردن فشار بیش از حد روی مچ ، می تواند پیچ خوردگی را بدتر کرده ، درد بیشتری ایجاد کند و همچنین مدت زمان مورد نیاز برای درمان را طولانی تر نماید.
برای پیچ خوردگی مچ پا به فیزیوتراپی نیاز است؟
ممکن است بهترین جراح ارتوپد در شهر تهران برای اینکه دامنه حرکتی و قدرت پیشین پای خود را به دست آورید ، برایتان فیزیوتراپی تجویز کند. این رویه بیشتر برای ورزشکاران استفاده می شود تا بعد از درمان آسیب ، بدون مشکل به ورزش خود بازگردند.
پیچ خوردن مچ پا به صورت خود به خود درمان می شود؟
بیشتر این موارد به صورت خود به خود بهبود می یابند ، اما افزایش قدرت در مچ پا می تواند از بروز آسیب های دیگر در آینده جلوگیری کند. در صورتی که به رباط های پای خود اجازه درمان شدن ندهید ، ممکن است عدم ثبات مدت زمان بیشتری با شما همراه باشد و یا دوباره مچ پایتان پیچ بخورد. در صورتی که علائم شما بعد از گذشت چهار تا شش هفته ادامه داشت ، و یا هنوز احساس ضعف داشتید ، ممکن است به پیچ خوردگی مچ پای مزمن دچار شده باشید.
