مقالات

شکستگی استخوان اسکافوئید و راه های درمان آن

زمان مطالعه: 8 دقیقه

شکستگی استخوان اسکافوئید ، به شکستن یکی از استخوان های کوچک مچ (نزدیک انگشت شست) اطلاق می شود. این نوع از شکستگی اغلب زمانی رخ می دهد که فرد روی دست خود بی افتد ، دچار سانحه یا تصادف شود ، یا به هر نوعی آسیب ببیند. درمان این شکستگی بسته به شدت و مکان شکستگی از طریق گچ گرفتن یا جراحی انجام می شود. به علت اینکه اجزا استخوان اسکافوئید خون رسانی ضعیفی دارند و شکستگی می تواند از انتقال خون به استخوان جلوگیری کند ، تجربه برخی عوارض در طول مدت زمان درمان طبیعی است. در این مقاله از دکتر محمد ابراهیم طاهریان بهترین متخصص ارتوپد تهران توضیحات بیشتری در این مورد بیان کرده ایم.

اجزای استخوان اسکافوئید

استخوان اسکافوئید ، سه بخش دارد که هر سه بخش در معرض شکستن هستند. استخوان اسکافوئید شامل قسمت های زیر می شود :

  • قطب دیستال : انتهای استخوان اسکافوئید که نزدیک دست و انگشت هاست (بر خلاف جهت ساعد است)
  • کمر اسکافوئید : بخش میانی این استخوان. بیشتر ازهفتاد درصد شکستگی های استخوان اسکافوئید ، در کمر رخ می دهند.
  • قطب پراکسیکال : انتهای استخوان اسکافوئید نزدیک ساعد (به سمت بدن اشاره می کند)

شکستگی استخوان اسکافوئید چقدر شایع هستند؟

این عارضه یکی از شایع ترین شکستگی هاست و حدود 15 درصد از شکستگی های مچ را شامل می شوند.

علائم این شکستگی

علائم این معضل معمولا شامل موارد زیر می شوند :

  • درد
  • تورم
  • سفتی
  • ناتوانی در حرکت دادن مچ
  • کبودی یا در رفتگی
  • ایجاد برآمدگی که معمولا روی مچ دیده نمی شود

این علائم ممکن است زمانی که بخواهید چیزی را به دست بگیرید وخیم تر شوند.

شکستگی استخوان اسکافوئید به چه علت اتفاق می افتد؟

هر گونه وارد آمدن ضربه به مچ می تواند باعث بروز شکستگی در این استخوان شود. رایج ترین علل آن شامل موارد زیر می باشد :

  • زمین خوردن
  • آسیب های ناشی از فعالیت های ورزشی
  • تصادف با وسایل نقلیه

چگونه می توان خطر بروز شکستگی استخوان اسکافوئید را کاهش داد؟

دنبال کردن نکات ایمنی زیر ، توصیه شده توسط بهترین متخصص ارتوپد تهران می تواند احتمال خطر بروز شکستگی در این استخوان را کاهش دهد :

  • همیشه در زمان نشستن در وسیله نقلیه ، کمربند ایمنی تان را ببندید.
  • برای انجام تمام فعالیت های ورزشی از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کنید.
  • برای دسترسی پیدا کردن به وسایل مختلفی که دور از دسترس هستند از ابزار مناسب استفاده کنید.
  • رژیم غذایی و برنامه ورزشی مناسبی را برای کمک به حفظ سلامت استخوان ها دنبال کنید.
  • اگر در دهه پنجم زندگی خود به سر می برید یا اگر در خانواده شما پوکی استخوان موروثی است ، با دادن تست تراکم استخوان از سلامت استخوان های خود اطمینان حاصل کنید.
  • اگر از واکر یا عصا برای راه رفتن استفاده می کنید حتماً در زمان راه رفتن این ابزار را مورد استفاده قرار داده و در زمان حرکت در سطوح ناهموار بسیار مراقب باشید.

تشخیص شکستگی استخوان اسکافوئید

پس از انجام معاینه فیزیکی احتمالا نیاز است یکی از این آزمایشات نیز انجام شود :

  • X-ray : انجام X-ray می تواند هر نوع از شکستگی را نشان دهد.
  • MRI : ممکن است پزشک شما ، برای به دست آوردن تصویری کامل از آسیبی که به استخوان های شما و اطراف آن وارد شده ، از MRI استفاده کند. MRI بافت های اطراف استخوان را نیز نشان می دهند. انجام MRI برای اطمینان از اینکه عضلات و بافت های پیوندی آسیب دیده اند یا خیر اهمیت زیادی دارد.
  • CT اسکن : اگر نیاز به جراحی باشد ، بهترین جراح ارتوپد تهران باید دقیقا بداند که استخوان های شما چه مقدار آسیب دیده اند. CT اسکن نسبت به X-ray ، تصویر جزئی تری از استخوان های شما و بافت های اطراف آن به پزشک می دهد.

شکستگی استخوان اسکافوئید نهان

گاهی اوقات (یا هیچوقت) این مشکل در X-ray نمایان نمی شود. به این شکستگی ها ، شکستگی اسکافوئید نهان می گویند. ممکن است پزشک شما ، دستور دهد به علاوه X-ray ، MRI و CT اسکن را نیز انجام دهید. اگر درد پس از یک یا دو روز برطرف نشد ، ممکن است دچار این عارضه به صورت نهان شده باشید. این شکستگی ها نیازی به درمانی متفاوت و خطر خاصی ندارند.

درمان

اگر این فرکچر رخ دهد ، رگ های خونی کوچکی که مواد مغذی را به استخوان ها می رسانند ، ممکن است آسیب ببینند. چون خون رسانی برای ترمیم شکستگی نیاز است ، بهبود شکستگی استخوان اسکافوئید معمولا مدت زیادی (چند ماه) به طول می انجامد. ولی حتی اگر نیاز به جراحی باشد ، تقریبا همه ی بیماران به طور کامل درمان می شوند و این شکستگی ، تاثیر دراز مدتی روی زندگی فرد ندارد.

انواع

شکستگی درجا : اگر این شکسته شدن درجا باشد (استخوان در قسمت شکستگی از جای خود تکان نخورده باشد) ، می توان آن را با گچ گرفتن درمان کرد. با اینکه در کمتر از یک ماه ، استخوان بهبود می یابد ، ممکن است برخی بیماران ، مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز داشته باشند.

شکستگی جا به جا : اگر این مشکل در بخش خاصی از استخوان باشد یا شکستگی جا به جا باشد (استخوان از جای خود تکان خورده باشد) ، جراحی بهترین گزینه موجود است. ممکن است در این جراحی ، چند پیچ یا پین روی استخوان قرار گیرد.

درمانی که یک دکتر ارتوپد خوب در تهران به فرد پیشنهاد می دهد به چند عامل بستگی دارد ، که در ادامه آن ها را نام برده ایم:

  • جایی که شکستگی استخوان اسکافوئید در آن اتفاق افتاده است
  • اینکه استخوان از جای خود حرکت کرده باشد یا خیر
  • چه مدت از زمانی که آسیب اتفاق افتاده می گذرد

چه داروهایی برای درمان این مسئله استفاده می شود؟

داروی ضد التهابی غیر استروئیدی مثل آسپرین یا ایبوبروفن که بدون نسخه پزشک خریداری می شوند پس از عمل می توانند منجر به خون ریزی و دیگر عوارض شوند. پزشک شما پس از جراحی در مورد داروهایی که برای کاهش درد می توانید استفاده کنید ، با شما صحبت خواهد کرد.

عوارض داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی شامل این موارد می شوند:

  • خونریزی
  • دل درد
  • مشکلات گوارشی
  • عوارض شکمی

انواع عمل شکستگی استخوان اسکافوئید

تثبیت داخلی

شکستگی های شدید ، نیاز به جراحی دارند. بهترین متخصص ارتوپد تهران استخوان اسکافوئید را در جای مناسب خود قرار می دهد و سپس در جای خود آن را تثبیت می کند تا بهبود یابد. جراحان معمولا برای این کار تثبیت داخلی انجام می دهند ، که یعنی پزشک با استفاده از میله های فلزی استخوان را در جای خود نگه می دارد. تکنیک های تثبیت داخلی عبارتند از :

  • پیچ و صفحه فلزی : صفحات فلزی به استخوان پیچ می شوند تا استخوان ها را کنار هم نگه دارند
  • پین و سیم : پین ها و سیم ها ، تکه های استخوانی که برای دیگر نگهدارنده ها خیلی کوچک هستند را در جای خود نگه میدارند. معمولا از این روش همزمان با میله و صفحات فلزی استفاده می شود. برخی از بیماران تا آخر عمر با این قطعات در داخل بدنشان زندگی می کنند. ممکن است برای خارج کردن آن ها نیاز به جراحی تکمیلی باشد.

پیوند استخوان

اگر در شکستگی استخوان اسکافوئید ، استخوان به حد زیادی جا به جا شده باشد یا طبق انتظار در حال بهبود نباشد ، ممکن است نیاز به پیوند استخوان داشته باشید. جراح برای اتصال دوباره استخوان ها به یکدیگر ممکن است بافت اضافی به استخوان پیوند بزند. پس از آن وقتی استخوان در حال رشد دوباره است ، از تثبیت داخلی برای نگه داشتن تکه ها کنار هم استفاده می کنند. پیوند استخوان می تواند از منابع زیر به دست آید :

  • از جایی دیگر از داخل بدن بیمار معمولا بالای استخوان لگن
  • یک اهدا کننده دیگر
  • استخوان جایگزین مصنوعی

این عمل معمولا سرپایی است و بیمار می تواند همان روز مرخص شود. پس از جراحی حرکت مچ دست محدود می شود. ممکن است بیمار قبل از اینکه بتواند از دست خود به مانند قبل استفاده کند ، نیاز به گچ یا آتل داشته باشد.

طول درمان شکستگی استخوان اسکافوئید

این که روند درمان چه مدت طول بکشد ، بستگی به این دارد که شدت شکستگی چقدر است و اینکه چه درمانی روی بیمار انجام می شود. اکثر افراد حدود سه ماه نیاز دارند تا به طور کامل بهبود یابند.

عوامل زیادی وجود دارند که روی مدت زمان بهبودی تاثیر می گذارند. برای اطلاع از این موضوع ، بیمار باید با یک دکتر خوب ارتوپد در تهران مشورت کند.

شکستگی استخوان اسکافوئید که جوش نخورده باشد

این نوع از شکستگی ، به شکستگی مچی اشاره دارد که درمان آن شکست خورده باشد. شکستگی که از زمان مورد انتظار دیرتر بهبود یابد ، “دیر جوش خوردگی” نام دارد. اگر استخوان در حال بهبود یافتن نباشد امکان دارد که علائمی داشته باشید و یا نداشته باشید. اگر علائمی مانند کاهش قدرت دارید مثلا قادر به انجام حرکت شنا نیستید، می تواند نشان از بهبود نیافتن شکستگی باشد.

درمان استخوانی که جوش نخورده است به موارد زیر بستگی دارد :

  • سن بیمار
  • استفاده از دست
  • میزان فعالیت
  • علائم
  • مصرف سیگار یا دخانیات دیگر
  • بیماری های پزشکی یا مربوط به مچ
  • الگوی شکستگی

هدف درمان کاهش درد ، به حداکثر رساندن عملکرد و جلوگیری از بروز آرتروز است. معمولا برای تمیز کردن محل شکستگی ، به جراحی نیاز است تا بتوان نوعی از پیوند استخوان را در آن جایگذاری کرد و به روند درمان و ثابت کردن استخوان با استفاده از پین کمک کرد.

درمان بدون جراحی با استفاده از مچ بند، داروی ضد عفونت یا آمپول کورتون برای کاهش درد انجام می شود. پزشک و بیمار در مورد اینکه کدام روش درمان مناسب تر است با هم صحبت می کنند.

شکستگی استخوان اسکافوئید خود به خود درمان می شود؟

هیچگاه نباید علائمی مثل درد ، تورم یا سفتی را نادیده گرفت. حتی اگر این علائم شدید نباشند به درمان نیاز است. اگر این عارضه درمان نشود ، ممکن است با گذشت زمان عوارض جدی تری داشته باشید که در ادامه این مقاله از بهترین متخصص ارتوپد تهران به آن پرداخته ایم :

  • سندرم کمپارتمان حاد : فشار مضاعف روی عضلات می تواند جلوی خون رسانی به بافت را بگیرد. که این موضوع می تواند باعث آسیب دائمی به عضلات و اعصاب شود.
  • بدجوش خوردن استخوان : این اتفاق زمانی اتفاق می افتد که استخوان های شکسته ، در زمان درمان به طور مناسب روی هم قرار نمی گیرد.
  • جوش نخوردن استخوان : امکان دارد استخوان ها به طور کامل یا اصلا بهم جوش نخورند.
  • از بین رفتن بافت استخوان : از بیماری های دردناک مربوط به استخوان است که در طول زمان وخیم تر می شود و می تواند روی حرکت فرد تاثیر بگذارد. این اتفاق زمانی می افتد که عاملی باعث قطع خون رسانی به استخوان ها شود.
  • آرتروز دست: جوش نخوردن استخوان و از بین رفتن بافت آن می تواند منجر به آرتروز دست و مچ شود. آرتروز دست باعث ایجاد درد و تورم ، سفتی و تغییر شکل می شود.

شکستگی استخوان اسکافوئید دیستال و شکستگی استخوان پروکسیمال چه فرقی با هم دارند؟

استخوان اسکافوئید یا ناوی دارای سه بخش است که هر سه بخش می تواند در معرض شکستگی قرار گیرد. صرفنظر از اینکه کدام بخش دچار شکستگی شده است ، در صورت بروز آسیب دیدگی در هر یک از آن ها مراجعه به پزشک جهت انجام آزمایشات لازم و شروع هر چه سریع تر درمان الزامی می باشد.

دیگر بیماری ها که به شکستگی استخوان اسکافوئید مربوط هستند

شکستگی در این ناحیه دست می تواند منجر به بروز آرتروز مفصل مچ یا همان استئوآرتریت شود ، به خصوص اگر  شکستگی درمان نشده یا به درستی بهبود نیابد. موارد شدید استئوآرتریت ، ممکن است باعث شود استخوان های مچ در جای درست خود قرار نگیرند. به این عارضه به اصطلاح SNAC می گویند.

دیگر آسیبی که می تواند در نتیجه شکسته شدن این استخوان و یا به صورت خود به خودی رخ دهد ، پاره شدن رباط اسکافولونیت می باشد. این رباط استخوان اسکافوئید را به همسایه خود ، یعنی استخوان لونیت متصل می کند. در صورتی که رباط اسکافولونیت پاره شده و درمان نشود نیز امکان دارد بیمار با استئوآرتریت مچ مواجه گردد. این امر در مواردی می تواند شدید شده و  باعث بروز عارضه ای به نام SLAC گردد.

درست مثل SNAC ، SLAC نیز زمانی رخ می دهد که استخوان اسکافوئید در امتداد یک یا چند استخوان کوچک در مچ قرار نگیرد. اما بر خلاف SNAC ، این مشکل به دلیل جوش نخوردن شکستگی استخوان اسکافوئید رخ نمی دهد و دلیل آن ، تخریب و فروپاشی بافت نرم در این ناحیه می باشد.

در مواردی که این دو عارضه شدید باشند ، نیاز است تا به جهت کاهش درد و باز گرداندن عملکرد مچ دست جراحی انجام گیرد.

چه زمانی به اقدام فوری نیاز است؟

در صورتی که احساس می کنید استخوان اسکافوئید یا هر بخش دیگری از مچ شما شکسته است ، باید هر چه زودتر به مراکز درمانی مراجعه کنید. در صورتی که با علائم زیر مواجه شده باشید ، نیاز است تا اقدامات پزشکی به صورت فوری صورت گیرد:

  • درد شدید داشته باشید
  • نتوانید بخشی از دست خود را تکان دهید
  • بخشی از مچ بیرون زده و یا ظاهر آن تغییر کرده است
  • استخوان از پوست بیرون زده باشد
  • تورم بسیار شدید باشد