لامینکتومی پروسه جراحی است که طی آن ، جراح ارتوپد با برداشتن لامینا ، فشار وارده بر روی نخاع را کاهش می دهد. به طور کلی زمانی عمل لامینکتومی به عنوان گزینه مطلوبی برای درمان در نظر گرفته می شود که روندهای درمانی دیگر همچون مصرف دارو ، فیزیوتراپی یا فرایندهای تزریقی ، مؤثر واقع نشده اند. چنانچه علائم ناشی از فشردگی مهره های ستون فقرات بسیار شدید بوده یا به مرور وخیم تر می شوند، انجام جراحی پیشنهاد می شود. دکتر محمد ابراهیم طاهریان متخصص ارتوپد در تهران ، قادر است بهترین روندهای درمانی را برای بیماران خود اتخاذ کند.
هدف از انجام لامینکتومی در تهران
رشد غیرطبیعی و بیش از حد استخوان ها در کانال نخاعی ، سبب تنگی مجرای نخاعی و عصبی می شود. در پی آن فشار وارده بر آن ناحیه باعث بروز درد ، ضعف و بی حسی شده که می تواند بازوها یا پاها را نیز درگیر نماید. با انجام جراحی لامینکتومی ، فضای کافی در کانال نخاعی مجدد ایجاد می شود ؛ اما این پروسه آرتروز را درمان نمی کند بلکه در کاهش شدت علائم نمود یافته به سبب فشردگی اعصاب آن ناحیه اثرگذار است. معمولاً بهترین متخصص ارتوپد تهران در صورت وقوع هر یک از شرایط زیر ، جراحی لامینکتومی را توصیه می کند :
- درمان های محافظه کارانه همچون مصرف دارو یا فیزیوتراپی در برطرف سازی علائم موفق ظاهر نشده باشند.
- در صورتی که فرد به علت ضعف عضلانی یا بی حسی ایستادن یا قدم برداشتن برای او امری دشوار باشد.
- چنانچه فرد کنترل خود را بر روی فعالیت های روده و مثانه از دست داده باشد.
- در برخی موارد ، ممکن است برای درمان فتق دیسک کمر ، لامینکتومی به عنوان بخشی از پروسه جراحی در نظر گرفته شود. بدین نحو که جراح از طریق برداشتن لامینا به دیسک آسیب دیده ستون فقرات دسترسی پیدا می کند.
انواع لامینکتومی
با توجه به میزان لامینایی که باید از محل خارج شوند یا تکنیکی که قرار است برای کاهش فشارهای عصبی آن ناحیه مورد استفاده قرار گیرد ، جراحی لامینکتومی ممکن است به یکی از دو صورت زیر توسط جراح به انجام رسد :
لامینکتومی دو طرفه : هر دو سمت لامینای مهره آسیب دیده خارج می شوند.
لامینکتومی یک طرفه : بخشی از یا تمام لامینای یک سمت از مهره آسیب دیده خارج می شود. لامینکتومی یک طرفه می تواند با استفاده از اندوسکوپ که تهاجم کمتری هم دارد و طی جراحی برش کمتری بر روی پوشت ایجاد می گردد ، انجام پذیرد.
نحوه انجام جراحی لامینکتومی
نحوه آماده سازی برای جراحی لامینکتومی در تهران
جراح توصیه می کند برای زمان مشخصی پیش از عمل ، خوردن و آشامیدن را متوقف سازید. به طور معمول و بسته به شرایط هر فرد ، ارتوپد دستورالعمل مناسب را در ارتباط با نحوه مصرف داروها را برای هر بیمار ارائه می دهد. عموماً جراح برای انجام لامینکتومی از بیهوشی عمومی استفاده می کند. بدین معنا که فرد بیمار در طول پروسه به خواب فرو می رود. پس از اثر گذاری داروی بیهوشی ، تیم پزشکی در طول پروسه ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون بیمار را کنترل می کند.
مراحل جراحی
جراح ارتوپد ، بر روی کمر و اطراف محل آسیب دیده ، برشی را ایجاد کرده و از این طریق عضلات را کنار زده و به نخاع دسترسی پیدا می کند. سپس با استفاده از ابزار مخصوص ، لامینا را از محل مورد نظر بر می دارد. طول برش ایجاد شده ، بسته به شدت آسیب و بدن شخص ، متغیر می باشد. پیش تر نیز اشاره کردیم که چنانچه لامینکتومی به عنوان بخشی از روند درمانی فتق دیسک کمر باشد ، علاوه بر برداشتن لامینا ، جراح فتق دیسک و سایر بخش های صدمه دیده را از نخاع خارج می سازد. در صورتی که یکی از مهره های ستون فقرات بر روی دیگری قرار گرفته باشد یا فرد به انحراف ستون فقرات دچار باشد ، فیوژن ستون فقرات نیز باید صورت پذیرد.
جراحی آندوسکوپی لامینکتومی در تهران
عمل آندوسکوپی ، جایگزینی کم تهاجمی برای عمل قدیمی یا باز می باشد. این رویه حداقل تهاجمی است و تاثیر زیادی در درمان تنگی مجرای ستون فقرات دارد. لامینا بخشی از قسمت استخوانی ستون فقرات است که از نخاع در برابر آسیب محافظت می کند. تقریبا تمامی افراد تحلیل رفتن ستون فقرات را تجربه می کنند و به تنگی مجرای ستون فقرات مبتلا می شوند. این امر به علت رشد بیش از حد (هایپرتروفی) رباط ها ، خار استخوان و یا بیرون زدگی زائده های استخوانی رخ می دهد.
تنگ شدن این مجرا روی اعصاب فشار وارد می کند و باعث می شود بیمار در این ناحیه و حتی پاها درد احساس کند. ممکن است متخصص به این دسته از افراد جراحی آندوسکوپیک را پیشنهاد کند. این رویکرد مزایای زیادی نسبت به روش قدیمی و سنتی دارد که در ادامه ذکر کرده ایم :
- در حال حاضر نسبت به بقیه روش ها کمتر تهاجمی می باشد.
- دوران نقاهت کوتاهی دارد
- درصد موفقیت بسیار بالایی دارد
- خونریزی بسیار کم می باشد
- در اکثر موارد از بی حسی موضعی استفاده می گردد
- دامنه حرکتی ستون فقرات بازیابی می شود
- برش ها کوچک خواهند بود و به همین علت ، بافت اسکار خیلی کمی شکل می گیرد
- نیازی به بستری شدن نیست و بیمار همان روز مرخص می شود
لامینکتومی آندوسکوپیک چه بیماری هایی را درمان می کند؟
این فرآیند را می توان به جهت برطرف کردن تنگی مجرای ستون فقرات ، خار استخوان ، دیسک کمر و سندرم مفصل فاست به انجام رساند.
در این عمل ، از بیحسی موضعی و آرامبخش استفاده می شود. سپس یک برش کوچک به اندازه یک تا دو سانتی متر در ناحیه هدف ایجاد می گردد. زمانی که جراح به ستون فقرات دید پیدا کند ، از تصویربرداری X ray استفاده می شود تا هدف جراحی نمایان گردد. در مرحله بعد پزشک اقدام به برداشتن فشار از روی اعصاب می نماید.
ریکاوری و مراقبت های پس از لامینکتومی
با اتمام جراحی ، فرد به منظور کنترل علائم حیاتی و نشانه های مبنی بر بروز عوارض احتمالی ، در اتاق ریکاوری تحت مراقبت قرار می گیرد. پس از مطمئن شدن از سلامت عمومی بیمار ، به صلاحدید جراح ، او می تواند به منزل بازگردد. البته بعضی از افراد ممکن است برای مدت کوتاهی در بیمارستان بستری باقی بمانند. به جهت تقویت قدرت و انعطاف پذیری عضلات ، دکتر پس از لامینکتومی انجام یک دوره فیزیوتراپی را توصیه می کند. با توجه به میزان تحرک و فعالیت های فرد که به شغل او مرتبط می شوند ، پس از چند هفته می تواند مجدد به کار و امور روزانه خود مشغول شود. لازم است تا چندین هفته فعالیت های خود را نظیر خم و دولا شدن یا حمل اجسام را کنار بگذارید.
مراقبت های بعد از جراحی لامینکتومی
- در روزهای اول مصرف غذاهای آبکی توصیه می شود.
- میزانی تحرک بعد از عمل جهت ممانعت از ثابت ماند در یک نقطه به طور مداوم ، لازم است.
- زمانی که انجام عمل برخاستن و نشستن تا حدودی برای تان به حد نرمال بازگشت ، بهتر است پیاده روی سبک را نیز آغاز کنید. پیاده روی به تقویت عضلات تحتانی کمر و ماهیچه های پا کمک می کند.
- امکان دارد برای کمک به برای کنترل درد ، لازم باشد از بریس یا نگهدارنده کمر استفاده کنید.
- تا زمانی که محل برش ها به طور کامل بهبود نیافته اند بایستی از حمام در وان ، شنا کردن و قرار گرفتن در جکوزی و وان آب گرم خودداری کنید.
- مراقبت صحیح از محل برش های جراحی از پاره شدن بخیه ها ، تجمع باکتری در ان نقطه و در نهایت بروز عفونت جلوگیری می کند.
- آیا جراحی لامینکتومی می تواند در راستای درمان فتق دیسک کمر به انجام رسد ؟
بله ؛ جراح می تواند برای برطرف سازی بیرون زدگی دیسک کمر ، نوع خاصی از جراحی لامینکتومی را به انجام رساند. البته امروزه به سبب ورود پروسه های کم تهاجم تر نسبت به جراحی مانند عمل بسته و عمل آندوسکوپیک ، جراح در وهله اول از این روندها بهره می گیرد.
جراحی لامینکتومی چه عوارضی می تواند داشته باشد ؟
جراحی های ارتوپدی و ستون فقرات پروسه های بسیار حساسی هستند. به همین دلیل لازم است حتما تحت نظر جراح حرفه ای عمل شوید و مراقبت های بعد از آن را هم جدی بگیرید. در غیر این صورت ریسک بروز عوارض برای شما افزایش می یابد. از جمله عارضه های احتمالی می توان موارد زیر را نام برد :
- خونریزی
- عفونت
- واکنش نامطلوب بدن به بیهوشی
- تشکیل لخته خون
- آسیب به رشته های عصبی
- خارج شدن مایع نخاعی
- مشکلاتی همچون بی اختیاری ادراری
نتیجه لامینکتومی
شمار زیادی از بیمارانی که تحت پروسه لامینکتومی قرار گرفته اند ، اظهار کرده اند که نتیجه بدست آمده بسیار رضایت بخش بوده است. بدین گونه که شدت علائم ناشی از فشردگی مهره ها به به طور قابل توجهی بهبود یافته و درد ناشی از آن ها نیز به میزان زیادی برطرف شده است.
نحوه خوابیدن بعد از لامینکتومی
امکان دارد پس از این جراحی ، کمی حین به خواب رفتن با مشکل مواجه شوید ؛ زیرا معمولا وضعیتی که پزشک به شما توصیه می کند با شکلی که همیشه به خواب می روید متفاوت خواهد بود. به منظور راحتی هر چه بیشتر ، می توانید از توصیه های زیر بهره بگیرید :
- هنگامی که به پشت می خوابید ، زیر گردن و زانوها یک بالش قرار دهید
- زمانی که به پهلو می خوابید ، زانوها را مقدار کمی خم کرده و میان آن ها یک بالش بگذارید
برای بیرون آمدن از تخت نیز امکان دارد با سختی مواجه شوید. بدین منظور باید برخی دستور العمل ها را دنبال کنید. برای مثال:
- عضلات شکم را سفت کرده و تمام بدن را به صورت یک جا به پهلو بچرخانید.
- سپس با فشار دستی که روی تخت قرار گرفته است ، بدن را بلند کنید ، سپس به صورت همزمان پاهای خود را از تخت آویزان کرده و روی زمین بگذارید.
- سپس دوباره عضلات شکم را سفت کرده و با فشار آوردن به پاها ، از جای خود بلند شوید
برای خوابیدن بعد از جراحی لامینکتومی نیز باید دقت به خرج دهید. برای اینکار می توانید در لبه تخت بنشینید و با کمک پاها و فشار به بازوها ، به آرامی بدن خود را پایین آورید. توجه داشته باشید که حین غلت خوردن نیز باید تمام بدن یکجا بچرخد و پیچ نخورد.
نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که نشستن به مدت طولانی بعد از عمل لامینکتومی می تواند فشار زیادی را به کمر وارد کند. به همین دلیل است که جراح از شما می خواهد که بعد از گذشت مدت زمانی (برای مثال نیم ساعت) از جای خود بلند شده و کمی پیاده روی کنید.
