زمان مطالعه: 7 دقیقه

کیست مچ دست که از آن با نام کیست سینوویال یا کیست گانگلیون نیز یاد می شود ، توده هایی هستند که به طور مکرر بر روی کف دست ، مچ و نزدیک به مفاصل و تاندون ها ایجاد می شوند. جهت تشخیص و درمان عارضه باید به جراح اندام و ستون فقرات در تهران مراجعه نمایید. دکتر محمد ابراهیم طاهریان ، این عارضه را برای شما برطرف می سازد.

کیست مچ دست

بیشتر کیست های گانگلیون از نظر ظاهری شبیه به بادکنک هایی هستند که از آب پر شده و به یک ساقه اتصال دارند ، به بیان دیگر درون آن ها شکلی همچون مایع شفاف یا ژل دارد.

کیست دست امکان دارد از نظر اندازه متغیر بوده یا به طور کلی برطرف شده و گاهاً با درد همراه باشد.

دلایل ایجاد کیست مچ دست

این کیست ها معمولاً هنگامی به وجود می آیند که مایع سینوویال در میان مفاصل جمع شود. این مایع موجب می شود تا در ضعیف ترین نقاط بافت ها برآمدگی ایجاد شود.

دلیل اصلی به وجود آمدن این کیست ها هنوز مشخص نبوده اما ناراحتی و تغییرات مکانیکی مفاصل و تاندون را می توان علت احتمالی بروز این عارضه دانست.

مشخصه های این بیماری

توده یا برآمدگی های بوجود آمده تحت عنوان کیست مچ دست از سه طریق قابل شناسایی هستند:

محل قرارگیری : کیست های گانگلیون اغلب در راستای تاندون ها یا مفاصل مچ یا کف دست ایجاد می شوند.

شکل و ابعاد کیست : معمولاً کیست های مچ دست بیضی یا دایره ای شکل بوده و قطری حدود 2.5 سانتی متر دارند.

درد: در اکثر موارد وجود کیست در مچ دست دردی را به همراه ندارد؛ مگر آن که توده به عصب های دست فشار وارد کند. در این حالت درد ، خارش ، بی حسی یا ضعف عضله را در پی خواهد داشت.

زمانی که در ناحیه مچ دست خود وجود توده یا دردی را احساس کردید ، به متخصص ارتوپد مراجعه نمایید. ایشان با تشخیص عارضه ، درمان مناسب را بر می گزیند.

کیست مچ دست

موارد ذیل عواملی هستند که احتمال دارد در بروز این کیست ها دخالت داشته باشند :

  • آسیب یا فشار به مفاصل مچ دست و فرسایش آن ها
  • فعالیت های شدید دست همچون ورزش ژیمناستیک
  • تحریک آسیب های قبلی
  • وجود نقائص ساختاری در بافت های مفاصل

عوامل خطر

سن و جنسیت : شکل گیری کیست گانگلیون برای تمامی افراد ممکن است اما در میان زنان 20 تا 40 سال رایج تر می باشد. بروز کیست مچ دست در خانم ها نسبت به آقایان شایع تر است.

استئوآرتریت : افرادی که مفاصل انگشت هایشان در نزدیک ناخن های دست ، دچار سایش و آرتروز شده اند ، نسبت به دیگران به میزان بیشتری در معرض تشکیل کیست گانگلیون در نزدیکی مفاصل خود قرار دارند.

آسیب های مفصلی یا تاندون : تاندون ها یا مفاصلی که در گذشته صدمه دیده اند ، احتمال دارد ریسک شکل گیری کیست را افزایش دهند.

انواع کیست مچ دست

کیست های گانگلیون را می توان در 3 دسته ذیل طبقه بندی کرد:

  1. کیست پشت دست
  2. کیست مخاطی

نشانه ها و علائم این عارضه چیست ؟

از شایع ترین نشانه های این عارضه می توان به موارد ذیل اشاره کرد :

  • درد نوسانی در مچ دست
  • شدت گرفتن درد هنگام حرکت دادن یا فعالیت مفاصل درگیر شده
  • ورم گاه به گاه
  • احساس ضعف ، خارش یا در برخی موارد بی حسی

کیست مچ دست

لازم به ذکر است که کیست های مچ دست در برخی موارد ممکن است هیچ گونه درد یا علائم دیگری نداشته و تنها موجب برآمدگی شوند. همچنین امکان دارد سرعت رشد این کیست ها آهسته یا سریع باشد.

تشخیص کیست مچ دست

در طول انجام معاینه فیزیکی ، متخصص به جهت ارزیابی درد و حساسیت کیست ، فشار نسبی را به آن وارد می سازد. همچنین ایشان به جهت پی بردن به مواد پر کننده توده ، اشعه ای را بر روی آن ساطع می کند. به عبارتی می خواهد متوجه شود که کیست منسجم بوده یا اینکه از مایعات پر شده است. علاوه بر آن پزشک انجام تست های تصویربرداری همچون رادیوگرافی ، عسکبرداری اولتراسوند و MRI را لازم می داند. ایشان با نتایج بدست آمده از تصویربرداری ها به دیگر عارضه های احتمالی موجود همچون آرتروز یا وجود تومور پی می برد. به کمک MRI و عکسبرداری اولتراسوند ، کیست های پنهان نیز مشخص می گردند.

وجود کیست گانگلیون از طریق آسپیراسیون نیز تشخیص داده می شود. بدین نحو که متخصص با استفاده از یک سوزن و سرنگ مقداری از مایع پر کننده کیست را بیرون می کشد. مایع درون این کیست ، غلیظ و شفاف می باشد.

درمان کیست مچ دست در تهران

درمان های پزشکی به طور معمول زمانی صورت می گیرد که وجود کیست ، مانع انجام فعالیت های فرد شده یا خیلی دردناک باشد.

برای درمان این نوع کیست ، روش های بسیاری وجود دارد که عبارتند از :

  • دارودرمانی
  • اسپلینت و بریس مچ دست
  • تخلیه کیست
  • تزریق کوروتون
  • ماساژ دادن مچ دست

روندهای درمان کیست مچ دست در تهران

عدم تحرک : به جهت آن که فعالیت سبب می شود تا کیست گانگلیون بزرگتر شود ، جراح پیشنهاد می کند برای مدتی با قرار دادن اسپلینت یا بریس در ناحیه هدف ، حرکت آن را محدود سازید. به محض منقبض و کوچک شدن کیست ، فشار وارد شده بر رشته های عصبی از بین رفته و درد تسکین می یابد. البته دقت داشته باشید که نباید به مدت طولانی از اسپلینت ها استفاده کنید زیرا ممکن است سبب ضعف عضلات و ماهیچه های اطراف گردد.

آسپیراسیون : در صورتی که کیست مچ دست با مایع پر شده باشد ، طی این روند به کمک سرنگ و سوزن ، تمام مایعات درون آن کشیده می شود. اما احتمال تشکیل مجدد کیست نیز وجود دارد.

جراحی : اگر هیچ یک از روندهای درمانی گفته شده ، در برطرف سازی کیست مؤثر واقع نشوند ، انتخاب آخر جراحی است. با انجام عمل جراحی ، جراح کیست را از مچ خارج ساخته و پایه های اتصال یافته به مفصل یا تاندون ها را نیز بر می دارد. در موارد بسیار اندکی امکان دارد که جراحی کیست گانگلیون موجب صدمه دیدن اعصاب دست ، عروق خونی یا تاندون ها شوند. با این حال احتمال بازگشت کیست بعد از جراحی نیز وجود دارد.

دو نوع جراحی برای برداشتن کیست مچ دست وجود دارد :

  • جراحی باز : جراح یک برش متوسط (معمولا حدود 5 سانتی متر) روی مفصل یا تاندونی که دچار مشکل شده است ایجاد می کند.
  • آرتروسکوپی : یک نوع جراحی سوراخ کلید است که در آن چند برش خیلی کوچک ایجاد شده و سپس یک دوربین ریز به نام آرتروسکوپ وارد این برش ها می شود تا پزشک قادر به مشاهده داخل مفصل باشد. با بهره گرفتن از این وسیله، ابزار جراحی دیگر وارد برش ها می شوند تا کیست برداشته شود.

هر دو تکنیک یا تحت بی حسی موضعی، که طی آن هشیار هستید اما دردی احساس نمی کنید، یا بیهوشی عمومی که در تمام عمل خواب هستید انجام می شود. تصمیم بر انتخاب هر یک از این روش ها به عهده دکتر می باشد و به اینکه کیست در چه ناحیه ای تشکیل شده بستگی دارد. هر دوی این متدها تاثیرگذاری یکسانی برای برداشتن کیست مچ دست و کاهش ریسک بازگشت آن دارند. البته توجه داشته باشید که پس از جراحی سوراخ کلید درد کمتری حس می کنید.

کیست مچ دست - دکتر طاهریان

پس از پروسیجر

در این زمان پزشک زخم را میبندد و آن را پانسمان می کند. این امر زخم را تمیز نگه می دارد و ریسک عفونت را به حداقل می رساند. همچنین از برخورد اتفاقی دست به سطوح سخت نیز جلوگیری می کند. این زخم معمولا دردناک نیست، اما برای شما داروی مسکن تجویز می شود تا در صورت احساس هرگونه ناراحتی آن را مصرف کنید.

اگر کیست مچ دست بیرون آورده شود، باید تا چند روز از مچ بند بهره بگیرید. این وسیله مانع برخورد دست به اطراف می شود و به کاهش تورم و ناراحتی کمک می کند. سعی کنید در این مدت انگشت های خود را تکان دهید تا مفاصل انعطاف پذیری خود را از دست ندهند.

جای زخم این پروسه معمولا باقی می ماند و برای برخی بیماران پوست اطراف آن تا مدتی بی حس است. وقوع مقداری کبودی نیز پس از این جراحی طبیعی است و به سرعت محو می شود.

احتمال اینکه موقتا احساس سفتی، تورم یا درد داشته باشید نیز هست. این موضوع می تواند به علت عفونتی جزئی که با آنتی بیوتیک درمان می شود باشد. اگر این ورم و درد مزمن شد، باید با فیزیوتراپی به درمان آن پرداخت.

اینکه تا چه مدت باید مرخصی بگیرید ، بستگی به ناحیه جراحی شده و کارتان بستگی دارد. اگر کار شما با فعالیت فیزیکی همراه است شاید لازم باشد مدتی را در خانه استراحت کنید.

عوارض جانبی و خطرات

برداشتن این کیست یک پروسیجر بی خطر است ، به همین علت عوارض خاصی رخ نمی دهد. اما افرادی هستند که سفتی و درد دائمی را حس می کنند. به علاوه اگر این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام شده باشد ، خطرات مربوط به قلب و ریه را با خود به همراه دارد. آزمایشاتی که پیش از این روند انجام می دهید کمک بزرگی به کاهش این خطرات می کنند. همچنین همیشه احتمال بازگشت کیست مچ دست وجود دارد.

عوارض درمان نکردن کیست مچ دست

این عارضه اگر درمان نشود، ممکن است با عوارضی همراه باشد. شایع ترین عارضه آن عفونت است. اگر باکتری ها در داخل کیست نفوذ کنند ، تبدیل به آبسه ای می گردد که با ترکیدن در داخل بدن منجر به مسمومیت خون می شود.

کیست های گانگلیونی خوش خیم هستند یا بدخیم؟

اکثر افرادی که به این کیست مبتلا شده اند نگران سرطانی بودن آن هستند، اما خوشبختانه این اتفاق بسیار نادر است. اکثر این کیست ها خوش خیم هستند، با این حال، این نمی تواند 100٪ مطمئن شد مگر اینکه آسیب شناسی در جراحی انجام شود.

جراحی باز یا آرتروسکوپی ؟

جراحی آرتروسکوپی معمولا بعد از عمل درد کمتری ایجاد می کند اما روند بهبودی اغلب طولانی تر است.

عود کردن کیست مچ دست

از آن جا که این تومور می تواند به خودی خود از بین برود ، لذا به منوال ممکن است مجددا عود کند . این احتمال حتی پس از یک آسپیراسیون با سوزن ساده و یا جراحی جزئی با بهبودی کامل نیز وجود دارد. از ای رو ممکن است تنها یک جراحی کافی نباشد و نیاز به تکرار این روند داشته باشید. عود کردن کیست را می توان در دسته عوارض ها ذکر کرد.

عوامل خانگی موثر برای کاهش درد و موثر در بهبودی کیست مچ دست

عوامل طبیعی و خانگی از جمله :

  • روغن درخت چای
  • سرکه سیب
  • آلوئه ورا
  • کمپرس گرم
  • روغن کرچک
  • روغن فندق
  • عسل
  • زردچوبه

می تواند برای کاهش درد و بهبودی عاملانی موقتی باشد و نمی توان تنها به استفاده از آن ها اکتفا کرد . همچنین مصرف بعضی از این موارد ممکن است باعث ایجاد حساسیت در فرد شوند . ابتدا به یک جراح ارتوپد خوب در تهران مراجعه کنید تا بهترین روش درمانی را به شما پیشنهاد دهد .